ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ, 'ΣΑΝ ΔΕΣΜΗ ΑΠΟ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΑ'

http://www.greek-language.gr/digitalResources/literature/tools/concordance/browse.html?cnd_id=1&text_id=1058

http://filolologikamathhmata.blogspot.gr/2013/04/1024x768-normal-0-false-false-false_9.html

http://blogs.sch.gr/skourti/2015/02/16/%CF%83%CE%B1%CE%BD-%CE%B4%CE%AD%CF%83%CE%BC%CE%B7-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AC%CF%86%CF%85%CE%BB%CE%BB%CE%B1/

http://users.sch.gr/ckollias/globalsch-autosch/iware/?D=ab0042e126b67e077d64a3a501f6d1a8

ΚΑΒΑΦΗΣ, ' ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΝ ΑΓΑΠΩ'

http://latistor.blogspot.gr/2015/09/blog-post_18.html

http://savalas.gr/pr2/21419.pdf- ΒΟΗΘΗΜΑ

NAZI ΚΑΙ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ

https://www.youtube.com/watch?v=YLSn-HQ6xlM

https://www.youtube.com/watch?v=EpKc-4F7iOA

https://www.youtube.com/watch?v=dvCkw87FLZk

https://www.youtube.com/watch?v=hQi0_2d8l_Y

ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ-ΒΒC

https://www.youtube.com/watch?v=3FmEjDaWqA4

ΔΙΑΦΟΡΑ ΓΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 'ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ-ΕΡΓΑΣΙΑ'

ΕΡΓΑΣΙΑ

Είναι η καταβολή πνευματικών και σωματικών δυνάμεων με στόχο την παραγωγή έργου. Στο πλαίσιο της διακήρυξης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η εργασία θεωρείται θεμελιώδες δικαίωμα.

 

ΕΙΔΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Χειρωνακτική: απαιτεί καταβολή σωματικού κόπου

Πνευματική

Μεικτή

Εποχιακή

Μόνιμη

Πλήρους απασχόλησης

Μερικής απασχόλησης

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ

Η εργασία που γίνεται με σκοπό την εξασφάλιση των απαραίτητων προ το ζην αγαθών. Συστηματική προσπάθεια βιοπορισμού.

 

ΕΙΔΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ

Χειρωνακτικά: γεωργός, οικοδόμος, μηχανικός κ.ά.

Πνευματικά: εκπαιδευτικοί, ερευνητές κ.ά.

Μεικτά: γιατροί, ηθοποιοί, ιερείς, μουσικοί κ.ά.

 

Ενδεικτικός ορισμός : Επάγγελμα είναι η συγκεκριμένη, ειδικευμένη εργασία, την οποία ασκεί το άτομο με σκοπό την ικανοποίηση των αναγκών του (κυρίως των υλικών, αλλά και των πνευματικών, ψυχικών και κοινωνικών αναγκών του).

 

Η σημασία της ορθής επιλογής επαγγέλματος

 

Αναφορικά με το άτομο

 

Ø  Οικονομικός παράγοντας : α) κάλυψη των βιοτικών αναγκών  β) δυνατότητα οικονομικής ανεξαρτησίας  γ) αναβάθμιση βιοτικού επιπέδου και ποιότητας ζωής- υλική ευμάρεια

Ø  Κοινωνικοποίηση: α) ανάπτυξη κοινωνικών αρετών (συναναστροφή με διάφορα άτομα, καλλιέργεια διαλογικών ικανοτήτων, ανταλλαγή απόψεων κ.ά.) β)απουσία αισθήματος περιθωριοποίησης και υποτίμησης γ)κοινωνική αναγνώριση

Ø  Ηθική διάσταση : α) εργασία σε πλαίσιο αρχών (συνέπεια, συνεργατικότητα - αλληλεγγύη, εντιμότητα, ευσυνειδησία κ.ά.)  β) πιθανή απουσία καταναγκασμού ως προς την εργασιακή συμπεριφορά, με στόχο την επαγγελματική εξέλιξη.

Ø  Πνευματική διάσταση : α) περαιτέρω καλλιέργεια των πνευματικών δυνάμεων του ατόμου, διεύρυνση των οριζόντων του  β) ειδικότερα, στο με ορθά κριτήρια επιλεγμένο επάγγελμα, το άτομο οξύνει την κριτική του ικανότητα, καλλιεργεί την επινοητικότητα και τη δημιουργικότητά του ευρισκόμενο σε πνευματική εγρήγορση.

Ø  Ψυχολογικός παράγοντας: α) αίσθημα πληρότητας, αυτοπραγμάτωση, αυτοπεποίθηση β) απαλλαγή από το άγχος και την ανασφάλεια της επαγγελματικής αποκατάστασης  γ) η δέουσα επιλογή επαγγέλματος απαλλάσσει το άτομο από ενδεχόμενη βίωση καταναγκασμού, πλήξης και ανίας κατά την άσκηση του επαγγέλματος.

 

 Αναφορικά με την κοινωνία:

 

Ø  Οικονομική ανάπτυξη και ευημερία, αύξηση της παραγωγής.

 

Ø  Βελτιστοποίηση της λειτουργίας των κοινωνικών θεσμών, ιδίως όταν το επάγγελμα έχει βαρύνουσα κοινωνική σημασία\ διάσταση (οι κατάλληλοι άνθρωποι στις κατάλληλες θέσεις).

 

Ø  Ενδυνάμωση του κοινωνικού ιστού. Ενίσχυση κοινωνικής γαλήνης και συνοχής.

 

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ

Ως ιδέα εφαρμόστηκε στις αρχές του 20^ου αιώνα. Αρχικά είχε στόχο την επιλογή των καταλληλότερων ανθρώπων για μια θέση εργασίας.

Επιστημονική βοήθεια που παρέχεται στο άτομο με στόχο να γνωρίσει τον εαυτό του, τις κλίσεις και τις δεξιότητές του καθώς και την οικονομική κατάσταση της κοινωνίας στην οποία ζει , ώστε να επιλέξει το καταλληλότερο επάγγελμα.

Είναι κλάδος της εφαρμοσμένης ψυχολογίας και χρησιμοποιεί ως μέσα συνεντεύξεις, ερωτηματολόγια, τεστ νοημοσύνης. Κινητοποιεί το άτομο προκειμένου να συνειδητοποιήσει ποιο επάγγελμα του ταιριάζει , ώστε να είναι το κατάλληλο άτομο στην κατάλληλη θέση

Στο εξωτερικό υφίσταται με τη μορφή της επαγγελματικής εκπαίδευσης ενώ στην Ελλάδα με τη μορφή του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού ο οποίος δεν κατευθύνει αλλά καθιστά τους μαθητές γνώστες των οικονομικών και επαγγελματικών εξελίξεων της χώρας τους. Στο πλαίσιο αυτό τα παιδιά επισκέπτονται επαγγελματικούς χώρους και μιλούν με επαγγελματίες προκειμένου να ενημερωθούν και να επιλέξουν το ιδανικότερο για αυτά επάγγελμα.

 

Κριτήρια επιλογής επαγγέλματος

 

v  Οικονομικά: εξασφάλιση σταθερού και ικανοποιητικού εισοδήματος, προοπτικές για αύξησή του

v  Επαγγελματικό κύρος: αναγνώριση και εκτίμηση από το κοινωνικό περιβάλλον

v  Ανάγκη για απόκτηση γνώσεων, διεύρυνση πνευματικών οριζόντων, προοπτικές επιμόρφωσης

v  Ικανοποίηση από την παραγωγή του προϊόντος

v  Άνετες συνθήκες εργασίας

v  Λογικό ωράριο – ελεύθερος χρόνος που το επάγγελμα αφήνει διαθέσιμο

v  Ευκαιρίες για ανάληψη πρωτοβουλιών

v  Όξυνση δημιουργικότητας

v  Κοινωνική προσφορά

v  Ποικιλία – εναλλαγή παραστάσεων

v  Δυνατότητα λήψης αποφάσεων, ανάληψης εξουσίας

 

Η σημασία της ορθής επιλογής επαγγέλματος

 

• Οικονομικός παράγοντας : α) κάλυψη των βιοτικών αναγκών  β) δυνατότητα οικονομικής ανεξαρτησίας  γ) αναβάθμιση βιοτικού επιπέδου, ποιότητας ζωής
• Κοινωνικοποίηση : α) ανάπτυξη κοινωνικών αρετών (συναναστροφή με διάφορα άτομα, καλλιέργεια διαλογικών ικανοτήτων, ανταλλαγή απόψεων κ.α.)
• Ηθική διάσταση : α) εργασία σε πλαίσιο αρχών (συνέπεια, συνεργατικότητα - αλληλεγγύη, εντιμότητα, ευσυνειδησία κ.α.)  β) απουσία καταναγκασμού ως προς την εργασιακή συμπεριφορά με στόχο την επαγγελματική εξέλιξη.
• Πνευματική διάσταση : α) περαιτέρω καλλιέργεια των πνευματικών δυνάμεων του ατόμου, διεύρυνση των οριζόντων του  β) ειδικότερα, στο με ορθά κριτήρια επιλεγμένο επάγγελμα, το άτομο οξύνει την κριτική του ικανότητα, καλλιεργεί την επινοητικότητα και τη δημιουργικότητά του ευρισκόμενο σε πνευματική εγρήγορση.
• Ψυχολογικός παράγοντας : α) αίσθημα πληρότητας  β) απαλλαγή από το άγχος και την ανασφάλεια της επαγγελματικής αποκατάστασης  γ) η δέουσα επιλογή επαγγέλματος απαλλάσσει το άτομο από ενδεχόμενη βίωση καταναγκασμού, πλήξης και ανίας κατά την άσκηση του επαγγέλματος

ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΑΝΕΡΓΙΑ

Παιδεία και Ανεργία .

…Όμως στο μέτωπο της ανεργίας υπάρχει πρόβλημα, παρ’ όλες τις πολύπλοκες προσπάθειες και τα μέτρα πολιτικής που προωθούνται από κυβερνητικούς φορείς. Η ανεργία στην Ελλάδα δε δείχνει σημεία υποχώρησης, ενώ σε υψηλά επίπεδα κυμαίνεται η ανεργία των νέων.

Το πρόβλημα, κατά την άποψή μας, που δυστυχώς φαίνεται πως επιβεβαιώνεται από τα γεγονότα, είναι ότι δεν έχει γίνει σωστή διάγνωση της ιδιαιτερότητας που παρουσιάζει η ανεργία στη χώρα μας. Οι γνωστές κλασικές αιτίες που ευθύνονται για την ανεργία είναι κυρίως: 1) η συρρίκνωση της αγροτικής απασχόλησης 2) η αύξηση του συνολικού αριθμού των απασχολούμενων που συνδέεται με τη ραγδαία εισροή προσφύγων και λαθρομεταναστών, 3) η αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στο εργατικό δυναμικό, 4) η στασιμότητα ή και μείωση των προσλήψεων στο δημόσιο, 5) τα κίνητρα για τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων με τη συνακόλουθη βελτίωση της παραγωγικότητας, 6) οι περιοριστικές πολιτικές για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού.

Τα αίτια αυτά, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, ευθύνονται στη χώρα μας όπως και διεθνώς, για την επιμονή και τη διόγκωση της ανεργίας. Όμως δεν είναι αρκετά για να εξηγήσουν τους βαθύτερους λόγους του προβλήματος. Σε πολύ μεγαλύτερη έκταση στην Ελλάδα, απ΄ ότι ισχύει διεθνώς, ο σκληρός πυρήνας της ανεργίας στη χώρα μας, συνδέεται άμεσα με την επιλεγόμενη τεχνολογική ανεργία. Αυτό σημαίνει ότι οι ραγδαίες εξελίξεις της τεχνολογίας έχουν ως συνέπεια την ταχύτατη απαξίωση πολλών επαγγελμάτων, ειδικοτήτων και δεξιοτήτων, ενώ ταυτόχρονα γεννιούνται πολλαπλές ανάγκες για νέες ειδικότητες που δεν υπάρχουν στην αγορά εργασίας.

Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και ιδιαίτερα αυτό της ανωτάτης δημόσιας παιδείας, παραμένει προσκολλημένο σε αναχρονιστικές και ανελαστικές δομές και προσανατολισμένο σε κατευθύνσεις που είναι κορεσμένες και δεν ανταποκρίνονται στις σύγχρονες εξελίξεις της τεχνολογίας και της αγοράς εργασίας. Η παιδεία στη χώρα μας παράγει ανέργους. Έτσι εξηγείται γιατί εδώ παρατηρείται το μοναδικό διεθνώς παράδοξο φαινόμενο, όπου η ανεργία των αποφοίτων Λυκείου και Πανεπιστημίου είναι υψηλότερη από την ανεργία των αποφοίτων γυμνασίου. Παράγουμε ή εισάγουμε, πολύ περισσότερους απ΄ όσους χρειαζόμαστε, γιατρούς, δικηγόρους, δημοσιογράφους, φαρμακοποιούς, χημικούς, φιλόλογους, ιστορικούς, φυσικούς, μαθηματικούς κλπ. Και τώρα τελευταία άπειρους χρηματοοικονομολόγους που έλκονται από την αμφίβολη λάμψη του Χρηματιστηρίου. Όμως κανείς δεν προειδοποιεί αυτά τα νέα παιδιά στις περιπτώσεις αυτές, όπως και σε άλλους κορεσμένους τομείς, πως ότι λάμπει δεν είναι χρυσός. Και ότι υπάρχουν ελάχιστες πιθανότητες να βρουν εργασία, τουλάχιστον στα επόμενα πέντε χρόνια στους τομείς που επέλεξαν να εκπαιδευτούν και να δαπανήσουν πολύ προσπάθεια και οικονομίες που συχνά είναι δυσβάσταχτες για το οικογενειακό βαλάντιο.

Αν η παραπάνω διάγνωση γίνει ευρύτατα κατανοητή και αποδεκτή, τότε εκείνο που επείγει είναι η λήψη κατάλληλων διαρθρωτικών μέτρων για τον ίδιο σκοπό. Συγκεκριμένα και επιγραμματικά, αναγκαίο είναι να γίνει άμεση αναμόρφωση της ανώτερης και ανώτατης παιδείας με την εισαγωγή δύο κύκλων σπουδών. Στον πρώτο θα παρέχονται οι αναγκαίες γενικές γνώσεις και στο δεύτερο εκείνες οι εκπαιδευτικές κατευθύνσεις που στην πλειοψηφία τους θα συμβαδίζουν με τις εξελίξεις της τεχνολογίας και τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Επίσης, χρειάζεται ριζική αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός της επαγγελματικής παιδείας, καθώς και της δια βίου εκπαίδευσης, σύμφωνα πάντα με τις τεχνολογικές εξελίξεις. –ΠΡΟΣΟΧΗ, ΑΜΦΙΛΕΓΟΜΕΝΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Για τον ίδιο σκοπό, απαραίτητο δεδομένο είναι η ευελιξία προσαρμογής των εκπαιδευτικών προγραμμάτων στα διαρκώς μεταβαλλόμενα δεδομένα της αγοράς εργασίας. Επιπλέον, αποφασιστική βαρύτητα θα πρέπει να δοθεί στον επαγγελματικό προσανατολισμό ο οποίος οφείλει να συνδυάζει, τα προσωπικά χαρακτηριστικά, τις κλίσεις, τις προτιμήσεις, τα ενδιαφέροντα κάθε ατόμου, με τα επαγγέλματα και τις ειδικότητες που έχουν μέλλον. Και τέλος, η Πολιτεία έχει χρέος να προειδοποιεί τους νέους και τους γονείς ότι σε μια συγκεκριμένη περίοδο, η κατά συρροή επιλογή κορεσμένων εκπαιδευτικών κατευθύνσεων, όπως λ.χ. του γιατρού, του δικηγόρου, του δημοσιογράφου, του φιλόλογου, του ιστορικού, κλπ., οδηγεί στην ανεργία ή στην ετεροαπασχόληση. Παράλληλα, η δημιουργία νέων τμημάτων σε κορεσμένες ειδικότητες όπως οι παραπάνω θα πρέπει να αποτρέπονται. Γενικότερα, το ζητούμενο είναι να γίνει κατανοητό ότι η τεχνολογική – εκπαιδευτική ανεργία είναι κυρίως υπεύθυνη για τη διόγκωση του προβλήματος στη χώρα μας και κατά συνέπεια χρειάζεται να ληφθούν άμεσα και ριζικά μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Αλλιώς τα σύννεφα στον θλιβερό ορίζοντα θα πυκνώσουν περισσότερο με τις όποιες περαιτέρω δυσοίωνες προοπτικές.

www.katsanevas.gr- τροποποιημένο κείμενο

ΠΡΟΛΟΓΟΙ-ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ, ΛΥΚΕΙΟ

ΠΡΟΛΟΓΟΙ 

 

1.

Με μια όχι ιδιαίτερα βασανιστική ματιά στη σύγχρονη πραγματικότητα, εύκολα θα επεσήμανε κανείς μία ακόμη –μέσα στις τόσες- αντίφαση. Από τη μια την επικράτηση του ορθολογισμού και την άνοδο του μορφωτικού επιπέδου και από την άλλη, την έξαρση του φανατισμού. Ο φανατισμός, η άκριτη δηλαδή προσκόλληση ατόμων ή ομάδων σε δόγματα, ιδέες, πρόσωπα και κόμματα, σίγουρα δεν είναι φαινόμενο συγχρονικό, αλλά οι απαρχές του βρίσκονται αρκετά βαθιά στην έδαφος της ανθρώπινης ιστορίας. Η αναβίωση, ή τουλάχιστον, η επίταση του φαινομένου απαιτεί μία βαθύτερη ανάλυση για την αιτιώδη προσέγγισή  του, αν δεν θέλουμε να μείνουμε σε μία φω­τογραφική θέαση της πραγματικότητας, όπου κυριαρχεί το τυ­χαίο και το επεισοδιακό.

 

Με μια όχι ιδιαίτερα βασανιστική ματιά στη σύγχρονη πραγματικότητα, εύκολα θα επεσήμανε κανείς μία ακόμη –μέσα στις τόσες- αντίφαση. Από τη μια την ενίσχυση του παγκοσμιοποίησης και την αύξηση της οικονομικής αλληλεξάρτησης των κρατών  και,  από την άλλη, την έξαρση του εθνικισμού. Ο εθνικισμός, η θεωρία δηλαδή που, όχι μόνο υποστηρίζει τη φανατική προσκόλληση στο έθνος, νομιμοποιώντας ακραίες απόψεις και συμπεριφορές, αλλά και στρέφεται ενάντια σε κάθε ξένο στοιχείο ως διαβρωτικό της εθνικής γνησιότητας, σίγουρα δεν είναι φαινόμενο συγχρονικό, αλλά οι απαρχές του βρίσκονται αρκετά βαθιά στην έδαφος της ανθρώπινης ιστορίας. Η αναβίωση, ή τουλάχιστον, η επίταση του φαινομένου απαιτεί μία βαθύτερη ανάλυση για την αιτιώδη προσέγγισή  του, αν δεν θέλουμε να μείνουμε σε μία φω­τογραφική θέαση της πραγματικότητας, όπου κυριαρχεί το τυ­χαίο και το επεισοδιακό.

 

 

2.

 

Η σύγχρονη πραγματικότητα, παρά τα όποια θετικά στοιχεία έχει να επιδείξει, διαγράφεται ζοφερή. Τα τρία πέμπτα του πλανήτη ζουν σε συνθήκες εξαθλίωσης, οι πόλεμοι μαίνονται αδιάκοπα. Η τρομοκρατία, η εγκληματικότητα και ο ρατσισμός και η ανεργία μαστίζουν τις κοινωνίες. Και ακόμη η εμπορευματοποίηση των πάντων και η γενικότερη κρίση αξιών δεν αφήνουν περιθώρια για αισιοδοξία, Το παζλ της ζοφερής αυτής εικόνας συμπληρώνει η οικολογική καταστροφή, η οποία παίρνει πλέον ανησυχητικές διαστάσεις και καθιστά επισφαλές το μέλλον του πλανήτη.  Η οξύτητα του φαινομένου απαιτεί μία βαθύτερη ανάλυση για την αιτιώδη προσέγγισή  του, αν δεν θέλουμε να μείνουμε σε μία φω­τογραφική θέαση της πραγματικότητας, όπου κυριαρχεί το τυ­χαίο και το επεισοδιακό.

 

 

 

3.

 

Ο άνθρωπος για αιώνες πάλεψε να βελτιώσει τους όρους της ζωής του, ατομικής και συλλογικής, με άμεσο στόχο την αποφυγή του άγχους και με απώτερο σκοπό την εξασφάλιση της ευτυχίας. Εύκολα όμως διαπιστώνει κανείς ότι στις σύγχρονες οικονομικά ανεπτυγμένες κοινωνίες μία σειρά από νοσηρές καταστάσεις και φαινόμενα τον συνοδεύουν.  Ο καταναλωτισμός και ο υλικός ευδαιμονισμός, η ταύτιση δηλαδή της ευτυχίας με την απόκτηση και κατοχή υλικών αγαθών,  αποτελεί μία από τις χαρακτηριστικότερες «ασθένειες» της εποχής μας. 

 

4. Οι νέοι καλούνται να επιλέξουν την επαγγελματική τους αποκατάσταση, και κατ’ επέκταση τη γενικότερη οργάνωση της ζωής τους μέσα σε μια συγκεχυμένη ατμόσφαιρα, όπου τα όρια και οι λεπτές διαφοροποιήσεις των δρόμων που διανοίγονται δύσκολα διακρίνονται. Ο αυστηρός προγραμματισμός της παραγωγής σε συνδυασμό με τα ιδιαίτερα οξυμμένα προβλήματα των κοινωνιών καθιστούν ακόμη πιο δύσκολη την επιλογή αυτή. Όμως ακόμη κι αν η επιλογή είναι ορθή, τότε το πρόβλημα που προκύπτει είναι το ποσοστό του συγκεκριμένου επαγγέλματος.

 

ΠΑΙΔΕΙΑ

 

            Σε κάθε εποχή, σε κάθε κοινωνικό σύστημα, ο χώρος που αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερη ευαισθησία και προσοχή από την πολιτεία είναι ο τομέας της παιδείας. Όταν μιλάμε για παιδεία, στην προκειμένη περίπτωση αναφερόμαστε στο εκπαιδευτικό σύστημα, στην κοινωνική λειτουργία που παρέχει γνώση και αξίες στον άνθρωπο, στοχεύοντας στην ηθικοπνευματική και κοινωνική του ολοκλήρωση.           

            Η εκπαίδευση έχει δύο σκοπούς· από τη μια να αναπτύξει το πνεύμα, και από την άλλη να διαμορφώσει πολίτες. Στον τόπο μας, ειδικά, το θέμα της παιδείας έχει ιδιαίτερη σημασία και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι κάθε κοινωνικοπολιτικός σχηματισμός τον πρώτο χώρο που αγγίζει και επεμβαίνει επιδιώκοντας την αναμόρφωση, είναι τον τομέα της εκπαίδευσης.

 

 

ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

 

Ζούμε σε μία εποχή μεταβατική, σημαντικών ανακατατάξεων, ραγδαίων εξελίξεων και κοσμογονικών αλλαγών σε επιστημονικό, οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο. Τα τεχνικά επιτεύγματα και η γενικότερη πρόοδος που σημειώθηκε μας κάνουν να αισθανόμαστε αισιοδοξία για το μέλλον και να βελτιώνουμε συνεχώς τους υλικούς όρους της ζωής μας. Από την άλλη πλευρά διαπιστώνουμε και σωρεία προβλημάτων, όπως πολέμους, αυξανόμενη εγκληματικότητα, οικολογική καταστροφή, αύξηση της ανεργίας. Στο πλαίσιο αυτών των αντινομιών καλούμαστε να εξετάσουμε και το πρόβλημα της ….

 

 

Κάθε εποχή έχει τα δικά της γνωρίσματα και χαρακτηριστικά, που συνθέτουν την ιδιοπροσωπία της. Κύριο γνώρισμα της εποχής μας είναι το πλήθος των σύνθετων και δυσεπίλυτων κοινωνικών προβλημάτων, τα οποία μάλιστα ανακύπτουν μέσα σε ένα κλίμα υλικού ευδαιμονισμού και αλματώδους τεχνικής προόδου. Ανάμεσα σε αυτά σημαντική θέση έχει το φαινόμενο/πρόβλημα……, δηλαδή……(ορισμός)

 

Η εποχή μας μαστίζεται από μια πολύπλευρη και πολυεπίπεδη κρίση. Κρίση πολιτική, κοινωνική, ηθική, κρίση οικονομική. Ένα χαρακτηριστικό σύμπτωμα της οικονομικής κρίσης είναι και η κατακόρυφη αύξηση του ποσοστού της ανεργίας.

 

 

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

 

Αποτελεί κοινό τόπο ότι σήμερα η επιστήμη και η τεχνολογία με την αλματώδη πρόοδο και την ταχύτατη πορεία ανάπτυξης που γνωρίζουν έχουν επιλύσει πλήθος προβλημάτων που αντιμετώπιζε η ανθρωπότητα και έχουν βοηθήσει σε κάθε πτυχή σχεδόν της καθημερινής ζωής τον άνθρωπο.  Βέβαια, η αρνητική εφαρμογή των τεχνολογικών επιτευγμάτων σε πάρα πολλές περιπτώσεις, αντί να βοηθήσει, κατέστρεψε και δημιούργησε περισσότερα προβλήματα από αυτά που έλυσε.

 

Είναι γεγονός ότι η τεχνολογία/επιστήμη σήμερα έχει μεταβάλει τις συνθήκες ζωής σε κάθε επίπεδο, υλικό, πνευματικό, ηθικό, και έχει βελτιώσει τους όρους διαβίωσης. Ωστόσο, ενώ θα περίμενε κανείς ο σύγχρονος άνθρωπος των προηγμένων κοινωνιών να είναι ευτυχισμένος, να αισθάνεται πληρότητα και ικανοποίηση, εντούτοις θέτει καθημερινά σχεδόν, με κάθε τρόπο, ήπια ή δυναμικά, άμεσα ή έμμεσα, ατομικά ή συλλογικά το αίτημα για ποιότητα ζωής.

 

ΠΟΛΕΜΟΣ

 

Κατά κοινή ομολογία, μέρα με τη μέρα οι πολεμικές συγκρούσεις μεταξύ των κρατών αντί να μειώνονται, συνεχώς αυξάνονται. Έτσι νέες εστίες έντασης δημιουργούνται, νέες εστίες πολέμου αναφύονται και ο κίνδυνος μιας γενικευμένης σύρραξης , η απειλή ενός τρίτου παγκοσμίου πολέμου είναι πλέον ορατή. Βέβαια, το πιο ανησυχητικό σε αυτήν την κατάσταση είναι ότι ένας νέος παγκόσμιος πόλεμος θα σήμαινε ίσως και το τέλος του σύγχρονου πολιτισμού' θα σήμαινε ίσως την επιστροφή του ανθρώπου στην εποχή του λίθου.

 

ΘΑΝΑΤΙΚΗ ΠΟΙΝΗ

 

Η συζήτηση για την επανίσχυση και την αναγκαιότητα της θανατικής ποινής ή την αναποτελεσματικότητά της είναι τον τελευταίο καιρό επίκαιρη και ζωηρή. Καθημερινά σχεδόν δημοσιεύονται άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά, προβάλλονται τηλεοπτικές εκπομπές σχετικές με το θέμα, οργανώνονται επιστημονικές συναντήσεις.  Εν ολίγοις, το πρόβλημα απασχολεί το νομικό και πολιτικό κόσμο της χώρας με τον προβληματισμό που εκφράζεται, γεγονός που δηλώνει ότι δεν προσφέρεται για αβασάνιστες αποφάσεις και προτάσεις.

 

ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

 

Είναι γνωστό ότι η ανθρώπινη ιστορία περιέχει πλήθος μελανών σελίδων που αφορούν την καταρράκωση της ανθρώπινης  αξιοπρέπειας από το συνάνθρωπο, αναφέρονται σε εξευτελισμούς και απάνθρωπη συμπεριφορά, σχετίζονται με κατάφωρη περιφρόνηση κάθε έννοιας ανθρωπιάς. Κι ενώ αναμενόμενο θα ήταν σήμερα, ύστερα από τέτοιες πικρές εμπειρίες του παρελθόντος, να έχουν εξαλειφθεί ανάλογα αντιανθρώπινα φαινόμενα και να μην παρατηρείται έλλειμμα σεβασμού προς τον άνθρωπο, εντούτοις διαπιστώνεται ότι βαθμιαία συγκεκριμένες εκδηλώσεις και πράξεις παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αντί να μειώνονται, αυξάνονται. Αναμφίβολα το γεγονός αυτό δε συνιστά πρόοδο' αντίθετα αποτελεί οπισθοδρόμηση.

 

ΚΡΙΣΗ ΑΞΙΩΝ – ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑΣ (ΒΙΑ, ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ, ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΔΟΓΜΑΤΙΣΜΟΣ, ΦΑΝΑΤΙΣΜΟΣ, ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ)

 

Διανύουμε τις τελευταίες δεκαετίες την μεταβιομηχανική εποχή, η οποία χρωματίστηκε από την αλματώδη εξέλιξη της τεχνολογίας και την πληθωριστική παραγωγή αγαθών, γεγονός που απλοποίησε τη ζωή του ανθρώπου και βελτίωσε τις βιοτικές συνθήκες. Ενώ όμως θα έπρεπε ο υλικός αυτός ευδαιμονισμός να ανεβάσει την ποιότητα ζωής, παρατηρείται μία τεταμένη κρίση στις  ανθρώπινες σχέσεις. Ένα στοιχείο ενδεικτικό αυτής της έντασης που διέρχεται ο ανθρώπινος παράγοντας είναι και η επιθετικότητα που διακρίνει τις σημερινές κοινωνίες και μετουσιώνεται σε βία, εγκληματικότητα και ανομία.

 

 

Ο εικοστός αιώνας δικαίως χαρακτηρίζεται ως αιώνας των μεγαλύτερων και σημαντικότερων κοινωνικο-οικονομικών αλλαγών. Με τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, ο μέσος " Δυτικός άνθρωπος" ζει στο κατώφλι του 21^ΟΥ  αιώνα μία πολύ διαφορετική καθημερινή ζωή από τον αντίστοιχο άνθρωπο των αρχών του 20oυ αιώνα. 'Ένα σημαντικό ποσοστό ευθύνης γι' αυτές τις δραματικές αλλαγές στην καθημερινή ζωή φέρει και η πρόοδος στις λεγόμενες βιοϊατρικές επιστήμες. Η ανακάλυψη της δομής του DNA, πριν από 45 περίπου χρόνια, και η επακόλουθη "έκρηξη γνώσης" στους τομείς της Μοριακής Βιολογίας και της Γενετικής φέρνουν την ανθρωπότητα αντιμέτωπη με μια νέα τάξη πραγμάτων  (ΒΩΡΟΣ)

 

 

 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

 

           Η συνείδηση του κινδύνου μπορεί να τον προλάβει, αν βεβαίως δεν καθυστερήσει. Στην κρίση μπορούν να αναφανούν και να ενεργοποιηθούν οι γενεσιουργές και αναζωογονητικές δυνάμεις που βρίσκονται σε καταστολή, κοιμισμένες μέσα σε κάθε ανθρώπινο ον, σε κάθε κοινωνία και σε όλη την ανθρωπότητα.

ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΠΑΡΟΧΗ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ.

ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ, ΚΕΙΜΕΝΑ

ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΜΕ... ΣΤΥΛ

    Πριν από λίγες μέρες ο John Galliano απολύθηκε από τον οίκο Dior εξαιτίας αντισημιτικών σχολίων που έκανε ενώ διασκέδαζε με φίλους σε γκέι μπαρ στην περιοχή του Marais, αγαπημένη συνοικία των καλλιτεχνών και λοιπών διασημοτήτων στο Παρίσι. Λέγεται ότι στα σχόλια του, τα οποία έγιναν υπό την επήρεια του αλκοόλ, ο διάσημος μόδιστρος εκφράστηκε με θαυμασμό υπερ του Χίτλερ, ενώ αναπαρήγαγε ρατσιστικά κλισέ κατά των Εβραίων. Αξίζει να αναφερθεί ότι στο φιλελεύθερο Marais υπάρχει μία από τις μεγαλύτερες Συναγωγές της πόλης αφού μεγάλο μέρος των κατοίκων είναι εβραϊκής καταγωγής και ότι τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί στην περιοχή πλήθος μοντέρνων γκέι μπαρς, όπου οι θαμώνες εκφράζουν ελεύθερα τα αισθήματά τους, χωρίς κανείς να τολμά να τους παρενοχλήσει ή να τους στραβοκοιτάξει.

    Δεν γνωρίζω ποια είναι η σχέση του Galliano με το αλκοόλ, αλλά το να χρησιμοποιήσουμε το γεγονός ότι είχε πιει ώστε να τον απενοχοποιήσουμε για τη ρατσιστική συμπεριφορά του δεν προσφέρει πραγματικές εξηγήσεις για το συμβάν. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ήταν απλά το ερέθισμα που τον οδήγησε στο ξέσπασμα και όχι η αιτία της χυδαίας φραστικής επίθεσης που εξαπέλυσε κατά μίας συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας.

    Θα πρέπει να μας προκαλεί εντύπωση ότι ένας άνθρωπος που ανήκει σε μία ομάδα που λόγω του σεξουαλικού της προσανατολισμού έχει δεχτεί στο παρελθόν και συνεχίζει να δέχεται την απόρριψη και την επιθετικότητα του συντηρητικού τμήματος την κοινωνίας, εκφράζεται με ιδιαίτερα προκλητικό τρόπο εναντίον μιας άλλης ομάδας που υπέφερε απάνθρωπα και συνεχίζει να βάλλεται από διάφορες προκαταλήψεις.

    Μήπως αυτό ακριβώς θα μπορούσε ν’ αποτελεί εξήγηση για την συμπεριφορά του Galliano, αφού δεν είναι ασυνήθιστο άνθρωποι που νιώθουν την κοινωνική απόρριψη και καταπίεση στο πετσί τους, να στρέφονται κατά άλλων καταπιεσμένων ομάδων, αναπαράγοντας στερεότυπα, αλλά και μεταθέτοντας το μίσος που δυστυχώς έχουν εσωτερικεύσει; Ή μήπως ο διάσημος και πάμπλουτος μόδιστρος των σταρς, έχει τόσο χάσει την επαφή του με τον μέσο άνθρωπο, που θεωρεί ότι στέκεται υπεράνω του νόμου και της ηθικής, και συνεπώς όλα του επιτρέπονται;

    Όποια κι αν είναι η εξήγηση, είναι απογοητευτικό ότι ένας άνθρωπος με έντονη δημόσια παρουσία, αποτελεί, λόγω της στάσης του, αρνητικό μοντέλο για τους νέους. Το θετικό είναι ότι ο οίκος Dior αντέδρασε άμεσα με την απόλυση του μόδιστρου, δίνοντας μαθήματα στοιχειώδους ευπρέπειας και πολιτικής ορθότητας, ποιότητες που τόσο έχουν κατηγορηθεί στη χώρα μας από συντηρητικούς -δεξιούς ή αριστερούς, δεν έχει σημασία, - που θέλουν να βεβαιωθούν ότι τίποτα δεν θ’ αλλάξει στην Ελλάδα, ότι η ευαισθητοποίηση και ο κοινωνικός πολιτισμός αφορούν τους «κομπλεξικούς κουτόφραγκους», και ότι θα παραμείνουν για μας δύο έννοιες υπό αμφισβήτηση.

     Είναι γεγονός που βιώνουμε καθημερινά ότι οι κοινωνίες της Δύσης είναι ακόμα σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό ανώριμες, και έχουν -δυστυχώς- ανάγκη από νόμους που θα προστατεύουν τα οποία θύματα του (φυλετικού, εθνοτικού, σεξουαλικού, θρησκευτικού, ή σεξιστικού) ρατσισμού ενάντια στην προκατάληψη, τους εθνικούς «μύθους» και τις θεωρίες συνωμοσίας που πηγάζουν από την απουσία της εις βάθος γνώσης της κοινωνίας μας.

 

Η Εύα Στάμου είναι ψυχολόγος και συγγραφέας

Ο ρατσισμός της ποσόστωσης

της Calpicon Ltd 21/10/2010

Οι τόνοι από τα πολιτικά κόμματα ανέβηκαν κατακόρυφα, οι αντιπαραθέσεις ακόμα και για ήσσονος σημασίας θέματα είναι έντονες, «σκάνδαλα» και σκάνδαλα έρχονται στην επιφάνεια. Μπήκαμε και επίσημα σε προεκλογική περίοδο και πάμε για εκλογές με ένα εκλογικό νόμο που, αν κάτι τον χαρακτηρίζει, είναι η οσμή έντονου ρατσισμού σε ότι αφορά τις γυναίκες. Αναφέρομαι στην υποχρέωση των πολιτικών παρατάξεων να συμπεριλαμβάνουν υποχρεωτικά στη λίστα των υποψηφίων τους ένα ποσοστό γυναικών που στην περίπτωση των επίκαιρων δημοτικών εκλογών είναι το 1/3 των υποψηφίων. Όχι δεν είναι η πρώτη φορά που ο εκλογικός νόμος προβλέπει κάτι τέτοιο αλλά κατά την ταπεινή μου γνώμη η συγκεκριμένη απαίτηση εκτός του ότι γυρνά την κοινωνία μας πολλά χρόνια πίσω έρχεται απλά να «παραβιάσει ανοικτές θύρες» και τίποτα παραπάνω.

Αν κάποιος είχε την πολιτική γενναιότητα να επιβάλλει υποχρεωτική ποσόστωση γυναικών στα ψηφοδέλτια, μέχρι και τη δεκαετία του '70 όταν οι κοινωνικές δομές ήταν εντελώς διαφορετικές, τότε ναι θα ήταν ένα μεγάλο βήμα προς τα μπροστά. Σήμερα όμως;

Ας δούμε με μια εντελώς απλή προσέγγιση τη διαφορά του τρόπου ζωής της μέσης γυναίκας, τη δεκαετία του '70 σε σύγκριση με τη σημερινή. Η κύρια απασχόληση για τη μέση γυναίκα ήταν ακόμα τα «οικιακά». Η γυναίκα ζούσε κατά βάση στο σπίτι και η σχέση που είχε με τα προβλήματα της εκτός σπιτιού εργασιακής καθημερινότητας είχε να κάνει με ότι αφορούσε στη δουλειά του συζύγου, άντε σε ότι αντίστοιχο άκουγε από τις γειτόνισσες.
Από τότε βέβαια πολλά άλλαξαν. Σήμερα η μέση γυναίκα είναι εργαζόμενη όπως ο άνδρας. Οι κοινωνίες έχουν «ανοίξει», οι συνήθειες της καθημερινότητας άλλαξαν. Το ότι πλέον στην οικογένεια εργάζονται και οι δυο γονείς έχει ανατρέψει παλιές κατεστημένες λογικές.
Γιατί λοιπόν η ποσόστωση στα ψηφοδέλτια; Αν αυτό δεν είναι αναχρονισμός, τότε τι είναι; Γιατί να θεωρούνται οι γυναίκες «προβληματική» κοινωνική ομάδα που στο όνομα της δήθεν ισότητας χρειάζονται «σπρώξιμο»; Γιατί να θεωρείται ένας πολίτης λιγότερο ικανός από κάποιον άλλο στο εκλέγεσθαι μόνο και μόνο επειδή είναι γυναίκα; Δηλαδή τι παραπάνω χρειάζεται για να χαρακτηρίσει κάποιος αυτή τη λογική σαν καθαρά ρατσιστική; Όσο κι αν έψαξα, δε βρήκα κάποιο δημοσίευμα που να αντιτίθεται στην ποσόστωση. Η γραμματεία ισότητας πανηγυρίζει! Οι λαλίστατες επί παντός επιστητού πριν κάτι χρόνια γυναικείες οργανώσεις τώρα πια σιωπούν. Γιατί;

Τα σαθρά επιστημονικά θεμέλια του ρατσισμού

Γράφει ο ΣΠΥΡΟΣ ΜΑΝΟΥΣΕΛΗΣ

Η αναξιοπιστία και η ανακρίβεια του επιστημονικού λόγου πρέπει να θεωρούνται δεδομένες όταν δεν καταφέρνει -ή μάλλον, όταν δεν επιθυμεί- να διαφοροποιηθεί από την κυρίαρχη ιδεολογία και τις κοινωνικές ψευδαισθήσεις της εποχής.

Πριν από δύο εβδομάδες παρουσιάσαμε την τραγική ιστορία της «Αφροδίτης των Οτεντότων» (βλ. «Ε» 07-05-11), της νεαρής Αφρικανής Σάαρτζι, η οποία στις αρχές του 19ου αιώνα αναγκάστηκε να επιδεικνύει τα ογκώδη προκλητικά της οπίσθια και τη δήθεν «ζωώδη» φύση της σε κακόγουστες παραστάσεις για κοινωνικά εξαθλιωμένους Ευρωπαίους θεατές.

Αυτή η απροκάλυπτα ρατσιστική και σεξιστική αντιμετώπιση της Σάαρτζι δεν εκδηλώθηκε μόνο από αμόρφωτα και κοινωνικά αλλοτριωμένα άτομα, αλλά και από τους πιο καλλιεργημένους και διαπρεπείς επιστήμονες της εποχής· οι τελευταίοι, μολονότι εξέτασαν επισταμένως το σώμα της Σάαρτζι, με μεγάλη προθυμία θυσίασαν την αντικειμενικότητα της επιστημονικής περιγραφής στον βωμό των πολιτισμικών και ρατσιστικών προκαταλήψεών τους.

Για παράδειγμα, ο Ζορζ Κιβιέ (Georges Cuvier), ο πιο διάσημος Γάλλος ανατόμος και παλαιοντολόγος της εποχής, συνέκρινε ορισμένα ανατομικά χαρακτηριστικά της Σάαρτζι με αυτά των ουραγκοτάγκων, για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η νεαρή Αφρικανή (και οι όμοιοί της) έχει στενότερη συγγένεια με τους ανθρωποειδείς πιθήκους (όπως π.χ. οι ουραγκοτάγκοι) παρά με τους ανθρώπους. Στην προκειμένη περίπτωση, αυτό που εντυπωσιάζει δεν είναι τόσο το ίδιο το συμπέρασμα όσο η ανάγκη του Κιβιέ να το τεκμηριώσει επιστημονικά βάσει «αδιάψευστων» ανατομικών δεδομένων.

Επινοώντας τις φυλετικές διαφορές

Έτσι, η πεπλατυσμένη μύτη, το σχετικά μικρό κρανίο, κυρίως όμως οι ογκώδεις γλουτοί (στεατοπυγία) και τα προεξέχοντα εξωτερικά γεννητικά όργανα της νεαρής γυναίκας φαίνεται να επιβεβαιώνουν τις ρατσιστικές και σεξιστικές προκαταλήψεις του επιφανούς ειδικού.

Το αξιοπερίεργο είναι ότι όλοι οι ειδικοί της εποχής παρέβλεψαν συστηματικά μια σειρά από δεδομένα, όπως για παράδειγμα ότι το «μικρό» κρανίο της ήταν απολύτως φυσιολογικό για μια γυναίκα ύψους μόλις 1 μέτρου και 40 εκατοστών. Οσο για τους ογκώδεις γλουτούς και τα διογκωμένα γεννητικά όργανα, αυτά αποτελούσαν (και εξακολουθούν να αποτελούν) για τα μέλη των «πρωτόγονων» αφρικανικών φυλών σαφείς σωματικές ενδείξεις θηλυκότητας και μεγάλης γονιμότητας και συνεπώς έτειναν να επιλέγονται και να ενισχύονται από γενιά σε γενιά.

Γιατί άραγε, η Σάαρτζι και οι όμοιοί της, ενώ διαθέτουν εμφανώς ανθρώπινη συνείδηση, πλούσια συναισθήματα και ικανότητα λόγου, έπρεπε να διαφέρουν μόνο ελάχιστα από τους πιθήκους; Και πώς δικαιολογείται ένα τόσο διαδεδομένο, αν και εξόφθαλμα εσφαλμένο, «επιστημονικό» συμπέρασμα;

Πολύ απλά, τον 19ο αιώνα, εποχή που πραγματοποιούνται αυτές οι ανατομικές έρευνες, οι φυλές των νέγρων θεωρούνταν, τόσο ως προς την εξωτερική τους εμφάνιση όσο και ως προς την ατομική ή την κοινωνική τους συμπεριφορά, το ακριβώς αντίθετο του κυρίαρχου λευκού ανθρώπου. Συνεπώς, ελάχιστα μόνο διέφεραν από τα «άγρια κτήνη».

Το δυστύχημα είναι ότι και στην εποχή μας, παρά την τεράστια πρόοδο των γνώσεών μας για την ποικιλομορφία του ανθρώπινου είδους, δεν έχουν καθόλου εξαλειφθεί παρόμοιες ρατσιστικές προκαταλήψεις και εθνοκεντρικές ιδεοληψίες. Αντίθετα, φαίνεται πως έχει επιστρέψει στη μόδα και προπαγανδίζεται συστηματικά μια επιστημονικά ανανεωμένη έννοια της ανθρώπινης «φυλής».

Σήμερα, όλοι οι ειδικοί θεωρούν δεδομένο ότι, παρά την ποικιλομορφία τους, όλα τα ανθρώπινα όντα ανήκουν σε ένα και μοναδικό ανθρώπινο είδος. Αποψη απολύτως επιβεβαιωμένη, η οποία ωστόσο, επί πολλούς αιώνες, ήταν κάθε άλλο παρά προφανής: μέχρι πρόσφατα οι περισσότεροι ειδικοί ήταν πεπεισμένοι ότι οι λευκοί άνθρωποι έχουν διαφορετική καταγωγή από τους νέγρους της Αφρικής και συνεπώς ότι ανήκουν σε διαφορετικά βιολογικά είδη.

Μήπως δεν είναι αλήθεια, υποστήριζαν, ότι οι άνθρωποι διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους σε ό,τι αφορά τα ανατομικά χαρακτηριστικά τους: στο χρώμα του δέρματος, στο ύψος, στα μαλλιά, τα μάτια και στις ποικίλες κρανιοσκοπικές μετρήσεις; Κανείς δεν θα συνέχεε ποτέ έναν Εσκιμώο με έναν Αφρικανό, έναν Κινέζο με έναν Ευρωπαίο!

Εύκολα λοιπόν θα μπορούσαμε να χωρίσουμε τους ανθρώπους σε διαφορετικές μεταξύ τους ομάδες, με βάση ορισμένα ιδιαίτερα εξωτερικά χαρακτηριστικά, κοινά στην κάθε ομάδα. Στη θεωρία, φαίνεται μάλλον λογικό και ίσως αρκετά απλό να ταξινομούμε τους ανθρώπινους πληθυσμούς σε διαφορετικές «φυλές». Οι πραγματικές δυσκολίες αρχίζουν μόλις αναγκαστούμε να προσδιορίσουμε τα ταξινομικά μας κριτήρια, δηλαδή βάσει ποιων συγκεκριμένων και μοναδικών χαρακτηριστικών επιβάλλεται να χωρίζουμε το ανθρώπινο είδος σε επιμέρους ανθρώπινες φυλές.

Πράγματι, μόλις ταξινομήσουμε τους ανθρώπινους πληθυσμούς σε διαφορετικές φυλές, σχεδόν αυτόματα διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν τεράστιες διαφορές και στο εσωτερικό τής κάθε μεμονωμένης φυλής. Για παράδειγμα, τα εξωτερικά χαρακτηριστικά των λευκών Ευρωπαίων διαφέρουν σημαντικά ανάλογα με το αν είναι Βόρειοι ή Μεσογειακοί, και το ίδιο ακριβώς ισχύει για τους Ασιάτες ή τους Αφρικανούς. Και το χειρότερο, εμφανείς «φυλετικές» διαφορές παρατηρούνται ακόμη και στο εσωτερικό της κάθε μεμονωμένης ανθρώπινης φυλής που ζει στην ίδια γεωγραφική περιοχή!

Από την ανατομία στα γονίδια

Από τη εποχή που ο Πλάτων στον «Θεαίτητο» χώρισε τους ανθρώπους σε Αθηναίους και Βαρβάρους μέχρι τα πιο πρόσφατα ταξινομικά συστήματα, οι ειδικοί δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε έναν κοινά αποδεκτό ορισμό τού τι πρέπει να θεωρείται ανθρώπινη «φυλή», και με ποια ασφαλή κριτήρια -βιολογικά, ιστορικά ή ανθρωπολογικά- μπορούμε να την προσδιορίσουμε.

Μήπως τελικά ένας ακριβής ορισμός της ανθρώπινης φυλής είναι πρακτικά ανέφικτος επειδή η ίδια η «φυλή» ως επιστημονική κατηγορία είναι ανυπόστατη;

Στη βιολογία, πάντως, ως «φυλή» ορίζεται η ομάδα ή ο πληθυσμός των ζώων που, ενώ ανήκουν στο ίδιο είδος, παρουσιάζουν ορισμένα διακριτά βιολογικά χαρακτηριστικά (φυλή = υποείδος). Και το γεγονός ότι επί αιώνες οι επιστήμονες δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε μία κοινά αποδεκτή και ασφαλή ταξινόμηση των ανθρώπινων πληθυσμών ίσως, στην πραγματικότητα, να οφείλεται στην ανυπαρξία διακριτών «φυλών» μέσα στο ανθρώπινο είδος.

Κατά το δεύτερο ήμισυ του 20ού αιώνα οι ειδικοί άρχισαν να προσφεύγουν ολοένα και πιο συχνά στη συγκριτική και στατιστική ανάλυση του ανθρώπινου DNA θεωρώντας ότι, σε τελευταία ανάλυση, τα γονίδια είναι υπεύθυνα για τις διαφορές μεταξύ των ανθρώπων.

Μία από τις πιο συστηματικές μελέτες πραγματοποιήθηκε από τον Ρίτσαρντ Λιούοντιν (R. Lewontin), τον διάσημο γενετιστή στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Αυτός ο προοδευτικός και ιδιοφυής ερευνητής κατάφερε, κατά τη δεκαετία του 1970, να επινοήσει μια αποτελεσματική μέθοδο ακριβούς συσχέτισης της ανθρώπινης ποικιλομορφίας με τα γονίδιά μας. Κατάφερε δηλαδή να συσχετίσει και να αναλύσει γενετικά τις διαφορές μεταξύ ανθρώπινων φυλών.

Το εντυπωσιακό συμπέρασμα των πρωτοποριακών ερευνών του (οι οποίες επιβεβαιώθηκαν μετέπειτα και από πολλές άλλες σχετικές έρευνες) ήταν ότι η γενετική ποικιλομορφία μεταξύ διαφορετικών και γεωγραφικά απομονωμένων πληθυσμών είναι ελάχιστη, ενώ η γενετική ποικιλότητα μεταξύ ατόμων του ίδιου πληθυσμού είναι αναλογικά πολύ μεγαλύτερη!

Πιο πρόσφατες έρευνες στατιστικής και γεωγραφικής γενετικής, όπως αυτές του Λ.Κ. Σφόρτσα (L.C. Sforza) και των μαθητών του, επιβεβαίωσαν ότι οι διαφοροποιήσεις στη γενετική και ανατομική ποικιλομορφία δεν συμβαίνουν σε γεωγραφικά προκαθορισμένα «πακέτα», δηλαδή σε διαφορετικές φυλές του ανθρώπινου πληθυσμού: περίπου οι ίδιες γονιδιακές παραλλαγές εμφανίζονται σταθερά κατανεμημένες σε όλους τους υπάρχοντες ανθρώπινους πληθυσμούς που ζουν σε κάθε μήκος και πλάτος του πλανήτη μας.

Από γενετικής τουλάχιστον απόψεως, όλοι οι άνθρωποι δεν είναι ίδιοι (ευτυχώς!)· ενώ, από πολιτικής ή ηθικής απόψεως, θα έπρεπε προφανώς να θεωρούνται όλοι ίσοι. Το γεγονός αυτό, η απίστευτη δηλαδή γενετική και μορφολογική ποικιλομορφία του ανθρώπινου είδους, δεν εξηγείται ούτε με απλοϊκά επιστημονικά ούτε με ύποπτα κοινωνικά ιδεολογήματα, όπως είναι οι ανθρώπινες «φυλές».

Αν λοιπόν πρέπει κάπου να αναζητήσουμε τις «ανθρώπινες φυλές» είναι μάλλον στις δυτικές κοινωνίες της ανισότητας και στη ρατσιστική νοοτροπία, με την οποία επιχειρείται η νομιμοποίηση των ανισοτήτων, και όχι βέβαια στη βιολογία μας.

Το επόμενο Σάββατο η συνέχεια του άρθρου για το ρατσισμό και τη διαχείριση της ανθρώπινης φύσης.

 

ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ-2

ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ,τα…βασικά…

 

Μορφές ρατσισμού.Σε σχέση με τους λαούς (φυλετικός ρατσισμός)ü  Φυλετικός: διάκριση ανάλογα με το χρώμα (μαύροι – λευκοί, ινδιάνοι).ü  Εθνικός: π.χ. Εβραίοι – Γερμανοί (Χίτλερ) – θεωρία Τσάμπερλεν περί Αρίας φυλής ü  Θρησκευτικός: Μουσουλμάνοι – Χριστιανοί, Εβραίοι – «ο περιούσιος λαός».ü  Ανωτερότητα δυτικών κρατών έναντι των χωρών του Τρίτου Κόσμου.ü  Καταπίεση των μειονοτήτων σε κράτη ή λαών με διαφορετικά χαρακτηρι­στικά.Σε σχέση με άτομα ή ομάδες (κοινωνικός ρατσισμός)ü  Αυτός εκδηλώνεται απέναντι σε: ομοφυλόφιλους, ναρκομανείς, πόρνες, φο­ρείς ΑΙDS, άτομα με ειδικές ανάγκες, γυναίκες (διαφορετικός τρόπος αντιμε­τώπισης τους στο επαγγελματικό, οικογενειακό, και κοινωνικό περιβάλλον), μαθητές (καλοί – κακοί ανάλογα με τη βαθμολογία), επαγγέλματα (πνευματι­κά – χειρωνακτικά).ü  Επίσης, μπορεί να αφορά στο πνευματικό επίπεδο, την οικονομική κατάστα­ση, τη δυνατότητα κατανάλωσης, την ιδεολογία, την εν­δυμασία, τον τρόπο ομιλίας και διασκέδασης, την κατοχή τίτλου σπουδών κ.λπ. Αίτια ρατσισμού.ü  Πνευματική ένδεια – προσωπικά συμπλέγματα.ü  Κρίση αξιών – ηθική χαλάρωση – ενίσχυση του απ` το ατομικιστικό πνεύμα της εποχής μας.ü  Προκαταλήψεις – στερεότυπα.ü  Οικονομικά συμφέροντα (π.χ. οικονομική εκμετάλλευση τριτοκοσμικών χω­ρών). Σήμερα μάλιστα ενισχύεται λόγω του υλιστικού – καταναλωτικού πνεύματος.ü  Πολιτικές σκοπιμότητες (π.χ. επεκτατικές βλέψεις – Χίτλερ).ü  Κρίση φορέων αγωγής – έλλειψη ανθρωπιστικής παιδείας.ü  Αρνητικά πρότυπα απ’ τα ΜΜΕ (π.χ. ανώτερος απ` τους άλλους αυτός που έχει πολλά υλικά αγαθά κ.λπ.).ü  Οι πολιτικοί εντείνουν τον κομματικό και τον πολιτικό ρατσισμό, υψώνουν διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στους πολίτες, ώστε τους μετατρέπουν σε φανατικούς οπαδούς (ψηφοθηρικοί λόγοι, ωφελιμιστι­κό πνεύμα).ü  Ξενοφοβία. Τροφοδοτείται από τη γενικότερη οικονομική κρίση (ανεργία, ανισοκατανομή πλούτου), και συχνά, εμφανίζεται να εξαρτάται απ’ την αθρόα εισβολή μεταναστών, ειδικά σήμερα, όπου μετά την κατάρρευση των σοσια­λιστικών καθεστώτων της ανατολικής Ευρώπης, το φαινόμενο της μετανά­στευσης παρουσιάζεται έντονο.ü  Θρησκευτικός ή και εθνικός φανατισμός (π.χ. Ισλάμ – Δύση).ü  Καταστάσεις ή αντιλήψεις που διαμορφώνονται μέσα από την ανάμνηση ιστορικών γεγονότων.ü  Η αποξένωση και η ανωνυμία της ζωής στις πόλεις ευνοούν την εμφάνιση φαινομένων κοινωνικής νοσηρότητας όπως ο ρατσισμός, γιατί δεν υπάρχει κοινωνική συνείδηση και αλληλοσεβασμός.ü  Ανεργία, αδικία και ανισότητα είναι φαινόμενα που σήμερα γνωρίζουν έξαρση, δημιουργούν εντάσεις και αντιδράσεις και εντείνουν τον κοινωνικό ρατσισμό. Συνέπειες ρατσισμού.ü  Ανισότητες στην εκπαίδευση – εύκολη η χειραγώγηση των θυμάτων του ρα­τσισμού.ü  Εκμετάλλευση, παραβιάσεις, σκανδαλώδεις ενέργειες, υποκρισία.ü  Βία – εγκληματικότητα,ü  Απουσία υγιούς δημοκρατίας λόγω έλλειψης ίσων ευκαιριών για διάλογο, συμμετοχή στα κοινά και πολυφωνία.ü  Ανασφάλεια – άγχος (για τα θύματα του ρατσισμού).ü  Εθνικισμός – πυροδότηση πολέμων και συγκρούσεων.ü  Δε συμβάλλουν όλοι στο βαθμό που θα μπορούσαν στην οικονομική ανά­πτυξη της χώρας. Η κοινωνία δεν αξιοποιεί εξολοκλήρου το δημιουργικό της δυναμικό.ü  Απουσία συνεργασίας, αλληλεγγύης και κοινωνικοπολιτικής συνείδησης -έλλειψη ανθρωπισμού.ü  Διεύρυνση χάσματος μεταξύ αναπτυγμένων χωρών και μη («κοινωνία δύο τρίτων»),ü  Μειονότητες που ζουν σε συνθήκες εξαθλίωσης κ.λπ. Τρόποι αντιμετώπισης ρατσισμού.Απ` το άτομοü  Ευαισθησία – κατανόηση, ανεκτικότητα, σεβασμός στο διαφορετικό.ü  Αυτοκριτική για να οδηγηθούμε στην αυτογνωσία και να συνειδητοποιήσου­με την ισοτιμία μας με τους άλλους.ü  Διάλογος, άνοιγμα προς το συνάνθρωπο, δεκτικότητα και καταδεκτικότητα, απλότητα, σεμνότητα, περιορισμός έπαρσης και αλαζονείας, χαρακτηριστι­κά που θριαμβεύουν σήμερα.ü  Κοινωνική συνείδηση, αλληλεγγύη, βαθιά αίσθηση ανθρωπιάς. Απαλλαγή από προκαταλήψεις και εμπάθεια.ü  Συνειδητοποίηση του προβλήματος που αναβιώνει στην εποχή μας. Ιδιαίτερα εμείς οι Έλληνες οφείλουμε να επιστρέψουμε στις παραδοσιακές αξίες μας του μέτρου, της δημοκρατίας, του ανθρωπισμού, της ολυμπιακής ιδέας κ.λπ., που θα μας ανυψώσουν ηθικοπνευματικά και θα μας υπενθυμί­σουν τη χαμένη μας ευαισθησία. ü  Συζητήσεις με πνευματικούς ανθρώπους για το νοσηρό φαινόμενο του ρα­τσισμού.Οικογένειαü  Καλλιέργεια σεβασμού προς το διαφορετικό.ü  Απαλλαγή από προκαταλήψεις και στερεότυπα και μετάδοση αξιών και υψηλού ήθους.ü  Διάλογος με τα παιδιά με σκοπό τη μύηση στην ιδέα των πολυπολιτισμικών κοινωνιών.ü  Προσωπικό παράδειγμα γονέων με υπεύθυνη ανθρωπιστική συμπεριφορά και κοινωνική συνείδηση, γιατί τα παιδιά μιμούνται τη στάση των γονέων.Κράτοςü  Υγιής Δημοκρατία.ü  Κατάλληλο ήθος-ύφος πολιτικής ηγεσίας ώστε να μην καλλιεργούν οι ίδιοι οι ηγέτες ρατσιστικές τάσεις στους πολίτες.ü  Ενίσχυση κράτους πρόνοιας – ίσες ευκαιρίες πρόσβασης σε παιδεία, περί­θαλψη, ασφάλιση κ.λπ.ü  Εξασφάλιση καλών συνθηκών εργασίας με πνεύμα ισοτιμίας για όλους τους πολίτες.ü  Ίσες ευκαιρίες για συμμετοχή των πολιτών στα κοινά, την τοπική αυτοδιοί­κηση κ.λπΣχολείοü  Ανθρωπιστική παιδεία-απαλλαγή του σχολείο από το μανδύα του προπαρασκευαστικού σταδίου για το πανεπιστήμιο.ü  Καταλυτικός ο ρόλος του δασκάλου που μπορεί να εμπνεύσει τους μαθητές και να τους προσανατολίσει προς τα υψηλά ανθρωπιστικά ιδεώδη της ισοτι­μίας, της συναδέλφωσης και της ουσιαστικής δημοκρατίας.ü  Περισσότερες πολιτιστικές εκδηλώσεις στο σχολείο με θέμα την υγιή αντιμε­τώπιση των ξένων.ΜΜΕü  Ειδικές εκπομπές με αντιρατσιστικό περιεχόμενο. Ποιοτικός έλεγχος εκπομπών.

 

Εκπαιδευτική πηγή